Zon-wind cable pooling is er eentje van, die zeker bij nieuw te bouwen wind- en zonneparken relatief eenvoudig te realiseren is. Maar ook bij bestaande parken is het mogelijk. Op dat vlak voert Ecorus een van de eerste grootschalige zon-wind cable pooling projecten in Nederland uit in de Noord-Hollandse Groetpolder.
Het gezamenlijke gebruik van dezelfde netaansluiting is een innovatie die al vaker op de radar van ontwikkelaars en exploitanten van zon- en windparken stond. En dat is niet voor niets, want een evenwichtige inzet op zon en wind maakt de energievoorziening stabieler. In veel gevallen waait het of schijnt de zon. Door tegelijkertijd in te zetten op zonnevelden en windturbines zorg je ervoor dat er altijd elektriciteit wordt geleverd en wordt het net ten volle gebruikt in plaats van overbelast. Het was echter wettelijk nog niet mogelijk. Sinds de aanpassing van de Elektriciteitswet 1998 en Gaswet, die in juli 2020 in werking is getreden, is het mogelijk dat verschillende eigenaren van duurzame opwekinstallaties gezamenlijk aan de netbeheerder kunnen verzoeken gebruik te mogen maken van dezelfde aansluiting. Oftewel: cable pooling. Dat was overigens op grond van het codebesluit al twee jaar eerder mogelijk als het ging om opwekinstallaties op dezelfde onroerende zaak, maar met de wetsaanpassing is cable pooling nu ook mogelijk op twee of meerdere verschillende onroerende zaken (dus met verschillende eigenaren).
"De netcongestie zorgt in Nederland voor vertraging in zon- en windopwekking of men krijgt een stevige rekening ervoor gepresenteerd. Daarom wordt men creatief in het bedenken van het slim gebruiken van de netaansluiting", vertelt Raphael Janssens, technisch directeur van Ecorus. "Cable pooling van wind en zon is dan een hele logische oplossing, alleen hangt het af van de overcapaciteit die je neerzet. Stel, je hebt een 20 MW-aansluiting, dan wil je daar ook zo veel mogelijk gebruik van maken. Als je op die aansluiting wind- en zonne-energieopwekking voor meer dan 20 MWp zet, dan heb je automatisch overcapaciteit. Dat betekent bij veel wind én zon dat je moet afschakelen. Die keuze ligt aan het economische model: verdien je meer met zon, schakel je wind af, en andersom."
Tot zover de theorie, de praktijk is toch wat weerbarstiger, want het moeilijkste is om dit zo effectief mogelijk te doen, legt Janssens uit. "We hebben daarvoor een scada-systeem ontwikkeld, dat wind- en zonne-opwekking met elkaar laat communiceren. Die bestond nog helemaal niet, hoewel iedereen het er wel over heeft. Wij hebben dit zelf met bestaande hardware componenten ontwikkeld."
"We voeren dit momenteel uit in een project met een bestaand windpark van andere eigenaren, in de Groetpolder. Samen met de repowering van het windmolenpark werd er gekozen om het 21 MW zonnepark te verdelen over de 2 bestaande aansluitingen van 10 en 20 MW. De overcapaciteit blijft aanwezig, maar wordt beter verspreid doordat de productiepieken tussen zon en wind weinig overlap kennen. De windopwekking heeft hierbij voorrang, dus wij hebben onze dynamische regeling afgestemd op de windopwekking. Wij monitoren continu hoeveel stroom op de gezamenlijke kabel staat en net voordat het maximum is bereikt, schakelen we zachtjes - in dit geval - de zonproductie af. Door dit dus met onze dynamische regeling slim op elkaar af te stemmen, is het toch mogelijk dat we ons zonnepark hier op een veilige manier op het net kunnen aansluiten", aldus Janssens.
Het voorbeeld in de Groetpolder laat heel goed zien dat met het bestaande 'koper' in de grond nieuwe zonneparken toch gerealiseerd kunnen worden. De vraag naar duurzame stroom is immers dusdanig groot dat we met deze innovatieve oplossing van een goed antwoord kunnen voorzien. "Bovendien kunnen we die verantwoordelijkheid niet in de schoenen van de netbeheerders schuiven. Iedereen moet een steentje bijdragen aan de energietransitie. En dit- meer MWh op het bestaande netwerk realiseren, is ons deel als ontwikkelaar en bouwer van zonneparken", aldus Janssens.
Geschreven door: Harmen Weijer
