Echter, voordat een zonneweide gerealiseerd kan worden gaat daar een proces van jaren aan vooraf waarin onderzoek wordt gedaan, ontwerpen worden gemaakt en besluiten worden genomen. Het opstellen van een ruimtelijke onderbouwing is hier een belangrijk onderdeel van.
Een ruimtelijke onderbouwing is een document waarin wordt aangetoond dat het ontwikkelen van een zonneweide uitvoerbaar is en dat er sprake is van een goede landschappelijke inpassing. Voor het opstellen van dit document worden minimaal drie maanden uitgetrokken waarin op verschillende punten getoetst wordt. De resultaten hiervan worden vervolgens afgestemd met de stakeholders. In een ruimtelijke onderbouwing wordt in ieder geval op de volgende punten getoetst:
Een zonneweide wordt niet gebouwd voor enkele jaren, maar kan een looptijd hebben van 20 of 30 jaar. Het is dus belangrijk dat er goed gekeken wordt naar de geschiktheid van een locatie. Niet elk landschap is geschikt voor een zonneweide en niet overal past een zonneweide in de omgeving. De eerste stap in een ruimtelijke onderbouwing is om enkele basisvragen te beantwoorden. Waarom wordt er voor een zonneweide gekozen in juist dit betreffende gebied? Wat zijn de uitgangspunten van het gebied? En hoe wordt de zonneweide letterlijk ingepast in de ruimte?
Het bouwen van een zonneweide is geen project dat op zichzelf staat, maar is altijd gekoppeld aan een rijksbeleid, provinciaal beleid, regionaal beleid en gemeentelijk beleid. Er spelen bij het ontwikkelen van een zonneweide verschillende belangen waar rekening mee gehouden moet worden. Sinds Nederland in 2015 het Akkoord van Parijs heeft ondertekend, worden er afspraken gemaakt om in 2030 ten minste 49 procent minder broeikasgassen uit te stoten. Er is dus een nationaal belang om ruimte te bieden aan duurzame energie. Maar ook een provincie heeft innovatieve ambities die voortkomen uit het Nationale Energieakkoord. Diverse partijen (vaak gemeenten, provincie en een aantal organisaties) werken samen in regio's om een regionale energiestrategie (RES) op te zetten en elke gemeente zelf heeft vervolgens weer specifieke ideeën over de concrete uitvoer van de plannen. In een ruimtelijke onderbouwing moet een zorgvuldige afweging gemaakt worden tussen al deze verschillende belangen.
Naar onze mening wordt het belangrijkste onderdeel van een ruimtelijke onderbouwing gevormd door onderzoek naar de milieu- en omgevingsaspecten. Deze nemen dan ook een aanzienlijk deel van de ruimtelijke onderbouwing in beslag. Er wordt op enkele richtlijnen getoetst, zoals luchtkwaliteit, lichtreflectie en geluidshinder, voornamelijk om aan te tonen dat de zonneweide op deze punten geen negatief effect zal hebben. Vervolgens wordt er onderzoek gedaan naar vier pijlers: ecologie, cultuurhistorie, archeologie en water. Er wordt onderzocht hoe het landschap wat deze punten betreft beschermd kan worden, maar ook - en misschien nog wel belangrijker - hoe het versterkt kan worden. Hoe kan een zonneweide juist een meerwaarde zijn voor de omgeving? Dit kunnen we namelijk echt een verschil maken.
Wilt u meer weten over de landschappelijke inpassing van een zonneweide? In dit artikel gaan we hier uitgebreid op in.
Tot slot is het van belang dat er nagedacht wordt over maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid en (financiële) participatie. Hoe wordt de omgeving betrokken bij de plannen voor een zonneweide? Omwonenden en andere belanghebbenden moeten altijd de mogelijkheid krijgen om mee te denken, mee te bepalen en uiteindelijk mee te delen. Zo wordt er onder andere nagedacht over hoe de directe omwonenden kunnen profiteren van de zonneweide - eventueel via een lokale energiecorporatie - en over de mogelijkheid van aandelen en obligaties. Daarnaast moet bij de ontwikkeling altijd de economische uitvoerbaarheid gewaarborgd worden.
Lees in dit artikel meer over het participatieproces bij de ontwikkeling van een zonneweide.
Met een ruimtelijke onderbouwing wordt zeker gesteld dat het verlenen van een omgevingsvergunning niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening. Maar ook na het indienen van deze onderbouwing zijn we er nog niet. Er volgt nog een lang proces voordat er daadwerkelijk gebouwd kan worden. Dit artikel laat schetsmatig zien welke verschillende stappen doorlopen worden, maar vormt slechts het topje van de ijsberg. Bij het ontwikkelen van een zonneweide dat meer is dan het opwekken van zonne-energie alleen, worden nog veel meer keuzes gemaakt en onderzoeken gedaan. Wilt u hier meer over weten? Binnenkort brengen wij ons whitepaper uit: een uitgebreid document dat u tot in detail meeneemt in het ontwikkelproces van een zonneweide.
